Konstytucja z 1997 roku dobrze spełnia swoją rolę. Pożądane są jedynie drobne korekty m.in. wynikające z członkostwa Polski w UE. Uchwalenie zupełnie nowej ustawy zasadniczej jest niepotrzebne – tak uważają konstytucjonaliści, którzy wypełnili „Ankietę Konstytucyjną” przygotowaną przez Instytut Spraw Publicznych. Wzorem ankiet przeprowadzanych w II RP, Instytut Spraw Publicznych zapytał polskich konstytucjonalistów o potrzebę zmian Konstytucji RP i ewentualny ich zakres. Odpowiedzi dziesięciu ekspertów zostały zawarte w publikacji opublikowanej w ubiegłym roku.

Dziś, w 15 rocznicę uchwalenia Konstytucji z 1997 roku, warto przypomnieć głos ekspertów – podkreśla dr Jarosław Zbieranek z Instytutu Spraw Publicznych, który wraz z prof. Bogusławem Banaszakiem był redaktorem Ankiety.

Ankieta […] może być punktem wyjścia do poważnej debaty o ustawie zasadniczej. Nasza ankieta jest merytoryczną odpowiedzią na liczne głosy nawołujące do rewizji konstytucji. – powiedział prof. Bogusław Banaszak, który opracował ankietę. – Większość ekspertów nie widzi potrzeby totalnej ingerencji w konstytucję. Nie chcą rewolucji, lecz ewolucję. – dodał.

W ankiecie padły między innymi pytania o prawo wyborcze, unormowanie praw socjalnych, trójpodział władzy, rolę Trybunału Konstytucyjnego, referendum konstytucyjne i koncepcję samorządu terytorialnego. Ankietowani konstytucjonaliści są zgodni, iż tylko niektóre rozwiązania wprowadzone do obecnej konstytucji wymagają korekty.

Propozycje zmiany konstytucji pojawiają się w Polsce bardzo często i są dowodem niskiej kultury prawnej, często też dowodem niekompetencji czy wręcz antydemokratycznego nastawienia inicjatorów – uważa prof. Andrzej Bałaban. – Polska konstytucja z 1997 roku […] uchwalona została w wysoce demokratycznym trybie i jest nośnikiem klasycznych standardów demokratycznych. Jest umową społeczną narodu i władzy państwowej, a umów należy dotrzymywać i je realizować. – pisze w ankiecie prof. Bałaban.

Jeżeli opowiadałabym się za nowelizacją, to tylko w wąskim zakresie. Można tworzyć konstytucje idealne, ale uchwalenie takich aktów prawnych nie jest praktycznie możliwie. – pisze prof. Anna Łabno.

Impulsem do korekty Konstytucji powinno być wejście Polski do Unii Europejskiej – uważają eksperci.  – Obecna konstytucja nie odzwierciedla już należycie zmian, jakie wynikają dla organów państwa czy dla statusu jednostki, a są konsekwencją członkowstwa Polski w Unii Europejskiej. – ocenia prof. Marek Zubik.

„Ankieta Konstytucyjna” powstała w zeszłym roku w ramach projektu badawczego realizowanego przez Program Prawa i Instytucji Demokratycznych ISP, stanowiącego próbę podjęcia pogłębionej debaty nad potrzebą i ewentualnym zakresem zmian Konstytucji RP. Projekt został zrealizowany dzięki finansowemu wsparciu Trust for Civil Society In Central and Eastern Europe.

Link do Ankiety konstytucyjnej:

http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/971012653.pdf