Nie będziemy przedstawiać ani historii Wysp Kurylskich, a zwłaszcza jak dostały się one po II wojnie światowej pod kuratelę Chorążego Pokoju Józefa Stalina, ani stanu stosunków między obu państwami. Natomiast spór terytorialny jest dobrą okazją do przypomnienia „politycznego” charakteru obu stron, o których można powiedzieć, że „pochodzą od jednej macochy”.

Kiedy 17 września 1939 roku, w efekcie Paktu Ribbentrop-Mołotow, ZSRR napadł na Polskę od wschodu w głąb Kraju Rad deportowano około 320 tys. Polaków (wg IPN blisko 800 tys. osób), z których do połowy 1941 roku zmarło około 15 tys. 125 tys. pojmanych polskich jeńców wojennych zesłano do gułagów, uwięziono, bądź zamordowano.

Ocenia się, że bezpośrednio w kleszczach radzieckiego aparatu terroru znalazło się ok. 475 tys. Polaków. Na rozkaz Berii zamordowano 35 tys. więźniów. Wiosną 1940 roku rozstrzelano 21 768 obywateli polskich w lesie katyńskim. Podobne zbrodnie dotknęły Bałtów, oraz mieszkańców Mołdawii i Besarabii, „pokojowo” wcielonych do ZSRR. Ani ZSRR, ani Rosja, sukcesorka Kraju Rad, nie zająknęły się jednym słowem na temat tych zbrodni. Rosja do dzisiaj nie pojednała się z narodami-ofiarami, prześladowanymi przez stalinowski reżim.

A Japonia, której kultura, technologia i pokojowa polityka wywołują od lat podziw świata?

Japońscy żołnierze to byli prawdziwi, fanatyczni mordercy. Jeńców wojennych: Amerykanów, Anglików, Chińczyków, Nowozelandczyków czy Kanadyjczyków nazywali „maruta” czyli „kłoda drewna” i nie uznawali za ludzi. Jeńcom często odcinali genitalia. W Nankinie dokonali masakry ok. 400 tys. Chińczyków, wykazując się niezwykłym okrucieństwem: ścinali głowy mieczami samurajskimi, przebijali bagnetami, podpalali, topili lub zakopywali żywcem, wieszali na hakach za języki, odcinali nogi i ręce. Zgwałcili prawie 80 tys. kobiet, które następnie zostały zamordowane.

Podobnie postępowali w innych krajach Azji. Podbitą ludność i jeńców osadzali w obozach śmierci, dokonywali na nich zbrodni medycznych. Po wojnie natomiast uznali, że nic się takiego nie stało. Wprawdzie w 1995 roku bardzo oględnie przeprosili Chińczyków za zbrodnie w Nankinie, ale już w 2007 roku ponad 100 przedstawicieli japońskiej elity politycznej uznało poruszanie tych kwestii za wymysł i prowokację.

I w tej chwili ci dwaj aktorzy na światowej scenie politycznej, z kosmatą historią, próbują uregulować wzajemne stosunki.

                                                                                    Jacek Potocki