Problemy, z którymi Europa się mierzy, nie są możliwe do rozwiązania w krótkim czasie, a poczucie nieuchronności kryzysu wspólnych wartości, stałe zagrożenia wynikające z rozbieżnych interesów państw członkowskich, będą nam towarzyszyły jeszcze długo. Wzbudzenie europejskiej solidarności, rekonstrukcja europejskiego modelu gospodarczego i społecznego, sprostanie wyzwaniom demograficznym i powtórne wejście na ścieżkę wzrostu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki europejskiej, wymaga żmudnej pracy. Musimy być w tym razem. Przyszłość kolejnych pokoleń Europejczyków jest naszą wspólną odpowiedzialnością. Musi być ona oparta na wartościach budujących europejską tożsamość – otwartości, tolerancji, szacunku, pracy, solidarności, współpracy i dialogu.

Wskazujemy trzy najważniejsze obszary, które definiują kształt Europy w XXI wieku.

1.    Dbałość o trwałość wielkiego europejskiego projektu, stabilność demokracji, instytucji europejskich i budowanie zaufania między mieszkańcami Europy. Do tego niezbędne jest:

·         określenie tożsamości Europy XXI wieku w wymiarach społecznym, politycznym i gospodarczym. Zdając sobie sprawę z tego, że Unia Europejska pozostanie swoistą hybrydą, łączącą zasady funkcjonowania federacji z silnymi państwami narodowymi, uznając niezależne działania poszczególnych państw, niezbędne jest tworzenie jednolitych mechanizmów kontrolnych funkcjonowania administracji i poszczególnych instytucji, tak, by w przyszłości unikać kryzysów w wymiarze gospodarczym i ułatwiać współpracę ponadnarodową.

·         konsekwencja działania. Wychodzenie z kryzysu będzie możliwe wyłącznie dzięki determinacji całej Unii Europejskiej i poszczególnych państw członkowskich we wprowadzaniu reform. Konieczne jest szybkie doprowadzenie do końca dyskusji o finalnym kształcie strefy euro i realizacja zaplanowanych działań.  Nie można przy tym wykluczać ewentualnej redukcji zadłużenia tych krajów, które nie są w stanie samodzielnie wyjść ze spirali długu. Niezbędne będą w takim przypadku dodatkowe gwarancje skutecznej ochrony w przyszłości przed ponownymi kryzysami publicznego zadłużenia.

·         odważne decyzje, solidarność i odbudowa zaufania do unijnych instytucji, do polityki, do biznesu i ludzi nawzajem do siebie. To zaufanie zostało nadwerężone przez kryzys finansowy, który stał się także kryzysem niezdolności podejmowania odważnych decyzji, kryzysem braku silnego przywództwa i wizji i niezdolnością wdrożenia dobrych pomysłów w życie. Bez otwartych odpowiedzialnych rządów i instytucji, trudno będzie zmierzyć się z wyzwaniami, jakie niosą globalne procesy polityczne, gospodarcze i społeczne.

2.    Konkurencyjna i innowacyjna europejska gospodarka w zglobalizowanym wielobiegunowym świecie. Aby gospodarka stała się siłą napędową Europy, niezbędne jest:

·         odbudowanie potencjału rozwoju. Przywrócenie szybkiego wzrostu gospodarczego musi pozostać priorytetem wszystkich rządów europejskich, ale wzrost powinien być oparty na trwalszych postawach – inwestycjach, a nie transferach finansowych. Temu służy podporządkowanie działań Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju wyłącznie celom rozwojowym oraz pełne wykorzystywanie różnorodnych mechanizmów finansowych wspierających inwestycje przedsiębiorstw. Konkurencyjność wymaga  wzrostu produktywności, innowacyjności i wydajności przedsiębiorstw – a tych celów nie da się osiągnąć bez poważnej, przemyślanej deregulacji unijnej gospodarki, nakierowanej przede wszystkim na te sektory, w których poprawa sytuacji da największy efekt. Warunkiem reindustrializacji Europy jest odpowiedzialna polityka energetyczna.

·         wykorzystanie technologii cyfrowych. Europa pozostaje w tyle w stosunku do Ameryki i Azji w wykorzystywaniu nowoczesnych technologii telekomunikacyjnych w biznesie i kulturze. Teraz jednak ma szansę jako pierwsza wprowadzić szybką digitalizację usług i administracji, tak, aby poprawić warunki prowadzenia biznesu w całej Europie.

·         rozwój handlu międzynarodowego. Polityka handlowa już jest wielkim sukcesem Europy. Porozumienia o wolnym handlu przynoszą wszystkim krajom ogromne korzyści. Niezbędne jest skuteczne zakończenie rozpoczętych negocjacji dotyczących porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi, w dalszej kolejności z Japonią i Kanadą. Sukces kolejnych porozumień może przyczynić się do zwiększenia zaufania do instytucji europejskich w przyszłości.

3.    Dbałość o przyszłość i inwestowanie w młode pokolenia Europejczyków. Aby młode pokolenia uczestniczyły w budowaniu wspólnej przyszłości Europy musimy:

·         inwestować w edukację. Poziom edukacji zależy nie tylko od nakładów finansowych, ale również wsparcia otaczającej kultury. Warto dobre doświadczenia Finlandii w edukacji, czy Niemiec w obszarze edukacji zawodowej, przenieść mądrze do innych krajów europejskich, by umiejętności i kwalifikacje młodych Europejczyków stały się wyznacznikiem ich statusu i pozycji w świecie.

·         budować rynek pracy, na którym łatwo jest znajdować nowe zatrudnienie, wspierać obecność grup do tej pory wykluczonych, by w przyszłości, gdy zasoby pracy w Europie będą się kurczyć, umieć włączyć tych, którzy do tej pory nie mogli znaleźć zatrudnienia. Młodzi ludzie powinni już w szkole zdobywać odpowiednie kwalifikacje niezbędne dla pracodawców, a osoby starsze powinny mieć większe szanse przekwalifikowania.

·         podnosić kapitał społeczny. Skuteczność działań podejmowanych we wszystkich obszarach – od polityki przez gospodarkę po kulturę, zależeć będzie od zaufania ludzi do siebie, do europejskich i krajowych instytucji oraz zdolności do współdziałania. Poczucie wspólnej tożsamości, koncentracja na tym co łączy, a nie co dzieli i współpraca, są warunkiem stworzenia szans młodemu pokoleniu na godne funkcjonowanie w zmieniającej się Europie.

Europie potrzebna jest odwaga w podejmowaniu wyzwań. Zebrani w Sopocie we wrześniu 2013 r. deklarujemy poparcie i zaangażowanie dla takich decyzji i działań. Jesteśmy przekonani, że wspólny wysiłek i konsekwencja pozwolą wzmocnić wiarę w projekt europejski i na nowo urządzić Stary Kontynent.

 Sopot, 27 września 2013 r.