Podwójny wątek: historyczny i współczesny to mocna strona Siembiedy, z którą pisarz świetnie sobie radzi. Dzieje diamentu, oszlifowanego przez młodego, holenderskiego Żyda w nowatorski, rewolucyjny wręcz sposób oraz poszukiwania tego diamentu przez współczesnych wciągają czytelnika od pierwszej strony.

Jest to w pewnym sensie książka o klanie żydowskich szlifierzy diamentów, działających w Amsterdamie, o ich losach przed wojną i w czasie wojny, o ich umiejętnościach, bezwzględnie wykorzystywanych przez niemieckich zbrodniarzy w obozach koncentracyjnych. Jest w książce wątek o fałszerzach banknotów i dokumentów, współpracujących i z ofiarami i z niemieckimi okupantami. I ten diament oszlifowany inaczej, czyli unikalny brylant. Dzięki niemu możliwy jest wątek współczesny, super frapujący.

Brylant, o którym fachowcy wiele wiedzą, nagle znika. Zainteresowani domyślają się, co się z nim mogło stać: jest w grobie zdolnego, żydowskiego szlifierza. Ale gdzie jest ten grób. Gdzieś na terenie Polski, w dawnym obozie na Świętej Annie. I trzech nowojorskich Żydów-jubilerów, wtajemniczonych w sprawę, zamierza brylant zdobyć, kamuflując główny cel poszukiwań chęcią odnalezienia grobu swych przodków. Proszą o pomoc izraelski Instytut Jad Waszem, który zleca swemu polskiemu współpracownikowi Jakubowi Kani, podjęcie poszukiwań. Przy okazji, dwie sprawy warto poruszyć: „Jad Waszem” znaczy po hebrajsku „Miejsce i imię” czyli mamy wyjaśnienie tytułu książki, po drugie, Jakub Kania to b. prokurator IPN, znany z powieści „444”. Interesujący jest jego pobyt w Izraelu i rozmowy w „Jad Waszem”.

Dla równowagi, na zlecenie tej samej grupy nowojorskich Żydów diamentu poszukują również rosyjscy gangsterzy, w większości byli funkcjonariusze KGB, którym w Polsce pomaga b. zwierzchnik Kani, Paluch, zarekomendowany przez korumpowanego przez gangsterów, policjanta. Kania ma legalnie odnaleźć grób, natomiast gangsterzy mają pomóc zleceniodawcom nielegalnie obejrzeć jego zawartość, czytaj: zdobyć brylant.

Na kartach powieści pojawia się kapitan Teresa Barska z ABW oraz córka Heinricha Himmlera, a także byli hitlerowcy i esesmani, ulokowani obecnie w Ameryce Łacińskiej. Nie ujawnimy zakończenia tej pasjonującej powieści, bo będzie ono sporym zaskoczeniem dla czytelnika.

Jak wcześniej zaznaczyłem, Maciej Siembieda napisał kolejną super książkę: logiczną, wciągającą, powiązaną ze współczesnymi wydarzeniami w Polsce i na świecie. Trzeba ją koniecznie przeczytać i poczekać na następną.

                                                                                              Jacek Potocki

Maciej Siembieda „Miejsce i imię”. Wydawnictwo „Wielka Litera”, Warszawa 2018