Chodzi w niej o rosyjski Daleki Wschód, nad brzegami Morza Ochockiego i Morza Japońskiego, który jest największym obszarem administracyjnym Federacji Rosyjskiej, a nie o Syberię.

Ten Daleki Wschód, jak pisze francuski autor, „zawalił się po upadku Związku Radzieckiego”, gdyż nastąpił tam ogromny spadek poziomu życia, kiedy władza centralna przestała wypłacać specjalne dodatki za pracę i pobyt na Dalekim Wschodzie, który był obszarem uprzywilejowanym finansowo w ZSRR. Pracujący i mieszkający tam, czyli na krańcach Ziemi, ludzie zaczęli uciekać do centralnej Rosji. A tematem rozważań autora jest przede wszystkim, choć nie tylko, Jakucja i tamtejsze codzienne życie oraz natura, z reguły tajga. Proste i trudne one są, jak w całej Rosji, ale mimo tych trudności, mieszkają tam życzliwi i bardzo pomocni ludzie. Doskonałe opisy przyrody i miejscowości.

Przy okazji nieco polityki, choć w książce jest jej raczej mało: autor mówi o „zdradzie Gorbaczowa”, która dotknęła Daleki Wschód. Powiedzenie „zdrada Gorbaczowa” z pewnością dotknie miłośników tego głównego likwidatora ZSRR, ale tak w Rosji mówią o jego rządach. Bardzo też często ludzie głośno zastanawiają się, ile kasy „pod stołem” wziął on od Zachodu za swoje decyzje, które potem dotknęły masę społeczeństwa, Rosjan i miejscowych: Jakutów czy Ewenów.

Jesteśmy blisko Japonii, więc autor przypomina traktat zawarty między Rosją a Japonią w Shimodzie z 1855 roku.

Kraj Chabarowski, Republika Sakha to dalsze atrakcje. Autor pokonuje dalekie odległości rozklekotanymi radzieckimi ciężarówkami. Mija kołchozy i artele górnicze. Wspomina rozwój stosunków amerykańsko-rosyjskich, analizuje przebieg połowów na Morzu Ochockim. A dalej to już Francuz korzysta z samolotu, by z jego pokładu przypomnieć historię zawojowania tych ziem przez Rosję. Dzisiaj, tamtejszym centrum urbanistycznym jest miasto Komsomolsk, nad Amurem.

Ważną partią książki są rozważania na temat polityki miejscowych i centralnych władz, zmierzającej do przywrócenia atrakcyjności Dalekiego Wschodu po upadku ZSRR, choć nie jest to łatwe. Znów historia, tym razem portu Nikołajewsk u ujścia Amuru, którego rolę i świetność przejął obecnie Władywostok.

Wyspa Sachalin i połowy, bogactwa naturalne: ropa, gaz i złoto i dewastacja tamtejszego krajobrazu w poradzieckiej Rosji oraz „japoński duch”, jaki tam do dzisiaj panuje. Obszary graniczące z Chinami i z Koreą i imigracja tam, głównie z Chin. Ussuri, Wyspa Damanskij i konflikt radziecko-chiński w 1969 roku.

Książka ta otwiera w umysłach czytelników klapkę podróżniczą na te dalekie ziemie, mniej znane w literaturze niż daleka puszcza nad Amazonką.

                                                                                               Jacek Potocki

Cédric Gras „Uciekałem przed zimą. Podróż na rosyjski Daleki Wschód”. Tłum. Iwona Sadowska. Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, Warszawa 2016